Accueil | Politique-Société | Référendum : « oui à l’ouverture d’esprit, non à l’exclusion » [témoignage]

Référendum : « oui à l’ouverture d’esprit, non à l’exclusion » [témoignage]


Affiches des partis politiques sur le référendum, place Guillaume, à Luxembourg-Ville. (photo JC Ernst)

À trois jours du référendum, nous publions ci-dessous le témoignage envoyé par Marie-Jeanne Bastos, qui plaide en faveur du oui au droit de vote des étrangers. Nous publions également la version luxembourgeoise qu’elle a également adressée à notre rédaction.

« Plus je pense à la date du 7 juin 2015, plus je suis consciente à quel point je me sens concernée par ce référendum, en tant qu’étrangère ne pouvant y participer. Cela fait 39 ans que je vis à Luxembourg, je suis maman de deux enfants, responsable, consciencieuse, électrice aux communales et surtout contribuable de longue date. J’estimerais légitime le droit de pouvoir voter pour les personnes qui me gouvernent.

J’aime ce pays et j’aime ses habitants, tous confondus. Il y a des bons, des méchants, des intelligents et des stupides, rien d’exceptionnel. Il y aurait, a priori, également des racistes ou un peu racistes (sans le savoir). À ce jour, je ne me suis jamais vraiment posée la question. Est-ce qu’il y en a 10, 20 ou est-ce que le pourcentage est encore plus élevé ? Le 7 juin, je serai probablement fixée. Vais-je être choquée ? Si tel était le cas, comment pourrais-je encore regarder mes amis, mes voisins, mes collègues, sans avoir un doute.

Je me sens bien intégrée et je me pose la question «est-ce que le résultat de ce référendum va irrévocablement casser la confiance qui s’était bâtie au long de toutes ces années» ? Est-ce que mes relations futures avec mes concitoyens luxembourgeois seront ébranlées ? Ce dont je suis sûre, c’est qu’en cas d’une proportion significative pour le non au droit de vote pour les étrangers, je ressentirai une très grande déception, une amertume et de la colère qu’il me faudra gérer.

Certains disent qu’il faut que les étrangers s’intègrent mieux. Eh bien, les électeurs du 7 juin auront la chance le leur donner un coup de pouce en décidant de les inclure dans les décisions importantes, qui les concernent. Aucun étranger ne peut se sentir à l’aise dans un pays qui les exclut. Pourquoi s’obstiner à forcer les personnes à prendre une autre nationalité, je ne veux pas changer la mienne, il n’y a pas d’explication à cela, il en est ainsi. Ne sommes nous pas simplement européens, citoyens ?

Alors, pour pâtir à tout cela, j’ai fait un rêve. Dans ce rêve, le tout petit Grand-Duché du Luxembourg montrait à l’Europe à quel point il était grand. Par un oui unanime, «aux étrangers, le droit de vote», les Luxembourgeois montrait au monde qu’on était une grande famille unie.

Comme dans chaque famille, il y a des joies et des peines, mais ce qui importe, c’est que nous soyons là, les uns pour les autres, dans les bons moments, comme dans les moments difficiles. Il y en a qui diront que c’est simpliste, mais la vie est simple, c’est l’homme qui la rend compliquée. Selon les résultats du référendum, les médias internationaux, et plus spécialement tous ceux pour qui le Luxembourg représente une épine dans l’œil, n’hésiteront pas à s’emparer des résultats pour faire le pont avec un Jean-Marie Le Pen, un de Geert Wilders ou autres.

Laissez vos petites querelles internes pour une journée de côté, et faites en sorte que le Luxembourg brille de par son intelligence, car de nos jours, toute la planète aura vite les yeux rivés sur ce beau pays.

Je me permets de faire un dernier parallèle avec la vie au quotidien. Le jour du Télévie, où notre commune a participé comme centre de collecte et où devant une salle comble, où l’émotion frôlait la chair de poule, les enfants de l’enseignement fondamental et leurs enseignants ont chanté, tous ensemble, pour une cause. Dans la première chanson les enfants chantent : ….. Mir sin d’Aerenzdallfamill ….  Dans la deuxième chanson ….Ech fir dech an du fir mech…. Dans la troisième chanson ….ech brauch elo deng Hand……

Ces trois chansons sont gorgées d’émotions et beaucoup de personnes ont pleuré. Il n’empêche que plus de la moitié (pour ne pas dire trois quarts) des chanteurs étaient non-luxembourgeois. Comment peut-on encore ressentir toute cette force et ce lien qui nous unis, si nous sommes exclus ?

Le oui pour le droit de vote aux étrangers, signifie pour moi, une ouverture d’esprit sans limites et sans peur du futur. C’est un oui à l’évolution naturelle de la démographie. Oui, nous affronterons, ensemble, les problèmes de demain. Un non signifie, pour moi, l’exclusion des étrangers aux affaires qui les concernent. C’est une division, un appauvrissement du mental, un isolement des citoyens. »

Marie-Jeanne Bastos (Medernach)

Version en luxembourgeois :

« Wat ech méi un den 7 Juin 2015 denken, wat ech mir méi bewosst gin ewéi staark ech mech dovun betraff fillen, als Auslänner, net matwielen ze däerfen.

Ech wunnen zënter 39 Joer zu Lëtzebuerg, sin Mam vun 2 Kanner, verantwortlech, gewëssenhaftleg, Wieler bei de Gemengenwalen an virun allem zenter langem Steierszuerler. Ech géif et legitim fannen, kënnen matzewielen fir déi, déi mech regéieren. Ech hun dëst Land gaeren mat all séngen Awunner, all vermëscht.

Et sin gudder, schlechter, gescheiter an dommer dobai, näischt aussergewéinleches. Et gin anscheinend och rassisten oder e bessi rassistech (ouni et ze wëssen). Bis haut, hun ech mer die Fro ni richteg gestallt. Sin et der 10, 20 ou oder ass de Prozentsaz nach méi héi ? Den 7 Juni, waerte mer dat jo dann eraus héieren. Waert ech geschockt sin ? Wann dat de Fall wier,wéi kéint ech nach meng Fënd, méng Noperen, méng Aarbechtskollegen kënne kuken ouni een Zweifel ze hun?

Ech fillen mech gutt integréiert an ech stellen mer d’Fro « Zerstéiert d’Resultat vun dem Referendum irrévocablement d’Vertrauen dei sech no all deenen Joeren opgebaut hat » ? Waerten meng zukënfteg Bezihungen mat mengen letzëbuerger Matbierger änneren ? Wouvun ech mir sécher sin, ass dat wann een kloeren neen fir Auslännerwalrecht bei dem Referendum eraus kënnt waer dat fir mech eng grouss an batter Enttäuschung.

Munnech soen d’Auslänner mussen sech besser integréieren. Majo, d’Wieler vum 7 Juni kréien d’Chance hinnen en ‘coup de pouce’ ze gin an dem se decidéieren d’Auslänner bei déi wichteg Décisiounen, dei och sie betreffen matabezéien. Keen Auslänner fillt sech gutt an engem Land wou en ausgeschloss get. Firwat stur d’Leit ze forcéieren eng aner Nationalitéit ze huelen ? Ech wëll meng net enneren, et gët dofier keng Erklärung, et ass esou.

Fir dem Ganzt ze entgoen hun ech gedreemt. An mengem Dram huet dee ganz kléngen Grand-Duché, ganz Europa gewisen ewéi grouss en ass. Mat engem kloeren jo fir d’Auslännerwalrecht, hun lëtzebuerger der ganzer Welt gewisen dat mir en grouss Famill, die zesummenhält, sin.

Ewéi an all Famill, gët et Freed an Leed, më wat wichteg ass, ass dat mir een fir deen aneren do sin, an gudden Momenter ewéi an den schlechten. Do sin der, déi soen dat wir ze einfach, mee d’Liewen ass einfach. Et sin d’Menschen dei et komplizéiert din. Demno ewéi d’Resultater vum Referendum waerten ausgoen, hun déi international Medien, an ganz besonnech déi, fir déi Lëtzebuerg en Dar am Aan ass, ganz schnell eng Brëck, mat engem Jean Marie Le Pen, engem de Geert Wilders oder anerer, gemach.

Loost, fir een Dag, aer Reiwereien op der Säit an suergt dofir dat Lëtzebuerg duerch séng Intelligenz blénkt, well hautzedaags, huet ganz schnell, dei ganz Planéit d’Aan op dat schéint Land geriicht. Ech erlaben mir en leschten Paralell mam Alldag ze machen. Den Dag vumTélévie, wou eis Gemeng als centre de collecte sech bedeelegt huet an vou an enger strubbelvoller Haal,wou d’Emotioun engem Héngerhaut gin huet, hun d’Kanner vum Enseignement Fondamental an d’Schoulpersonal gesongen, all zesummen fir e gudden Zweck.

An dem eischten Lidd hun d’Kanner gesongen : ….. Mir sin d’Aerenzdallfamill ….  Am zweeten Lidd ….Ech fir dech an du fir mech…. Am drëtten Lidd ….ech brauch elo deng Hand…… Déi drei Lidder sin voller Emotiounen an vill Leit hun beim lauschteren gekrasch. Dobai waeren méi ewéi d’hallschend (wann net nach méi) vun den kléngen Sänger Auslänner. Wéi soll een dës Kraft an deen Band deen éis eenegt spieren, wann een ausgeschloss gët? »

PUBLIER UN COMMENTAIRE

*

Votre adresse email ne sera pas publiée. Vos données sont recueillies conformément à la législation en vigueur sur la Protection des données personnelles. Pour en savoir sur notre politique de protection des données personnelles, cliquez-ici.